24 kwietnia

Poeta, dramatopisarz, prozaik, scenarzysta filmowy, tłumacz poezji węgierskiej. Jeden z najwszechstronniejszych i najbardziej twórczych kontynuatorów literackiej awangardy w kraju i na świecie.

Urodził się 9 października 1921 roku w Radomsku jako czwarty syn Władysława i Stefanii z Gelbardów. Ukończył Gimnazjum im. Feliksa Fabianiego, gdzie uzyskał małą maturę. Gdy wybuchła wojna, zaczął pracować jako goniec i magazynier w Radomsku, potem jako pracownik magistracki w kwaterunku prowadził ewidencję komornego. Następnie był uczniem stolarskim w Fabryce Mebli Giętych Thonet.

W 1942 roku został zaprzysiężony na żołnierza w konspiracyjnej Armii Krajowej (pseudonim „Satyr”). Walczył z bronią w ręku od czerwca 1943 do listopada 1944. Jednocześnie pisał wiersze, redagował pismo „Czyn Zbrojny”.

W 1944 roku wraz z bratem Januszem wydał tomik „Echa leśne”, zawierający wiersze, fraszki, humoreski, wywiady i utrzymaną w duchu patriotycznym prozę poetycką.
Samodzielny debiut Tadeusza Różewicza przypadł na 1947 rok, wtedy ukazał się tomik poetycki „Niepokój”, który zrewolucjonizował myślenie o współczesnej poezji oraz przedstawianiu wojennych traum w literaturze i kulturze.

Za namową Juliana Przybosia przeprowadził się do Krakowa i trafił do Awangardy Krakowskiej – grupy literackiej, tworzonej przez Przybosia, Peipera… Następnie emigrował do Berlina, a później do Budapesztu. Powróciwszy do Polski, zamieszkał w Gliwicach. Ożenił się z Wiesławą Kozłowską, z którą miał dwóch synów: Kamila (1950) i Jana (1953).

W 1960 roku napisał dramat „Kartoteka”, swoje najbardziej rewolucyjne dzieło, reformujące światowe dokonania teatru absurdu. Od tej pory Różewicz kompiluje pomysły, układa i rozrzuca teksty. Powstaje rewolucyjny wynalazek – „śmietnik”. Takim tekstem jest „Przygotowanie do wieczoru autorskiego”.

Różewicz został uhonorowany wieloma odznaczeniami, m.in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia, np. Nagrodę Państwową I, II stopnia, Złoty Wawrzyn Olimpijski, Nagrodę Złotego Berła. W 2000 roku został laureatem Nagrody Literackiej Nike za tom poezji „Matka odchodzi”.
Zmarł 24 kwietnia 2014 roku we Wrocławiu.

Rok 2021 ustanowiono Rokiem Tadeusza Różewicza w 100. rocznicę urodzin.

Ciekawostki o Różewiczu:
Zdawał do Liceum Pedagogicznego w Piotrkowie Trybunalskim, jednak nie zaliczył egzaminu ze śpiewu.

Gdy w czasie wojny znalazł się w oddziałach leśnych, jego poezja była tak podziwiana przez partyzantów, że dowódca oddziału odkomenderował go na tydzień do napisania większego tekstu.

Obok Gombrowicza, jest najczęściej tłumaczonym i wystawianym twórcą polskim. Jego książki zostały przełożone na 49 języków.

Był kandydatem do Literackiej Nagrody Nobla.

Źródło: Wikipedia