Z okazji urodzin Noblistki proponujemy zabawę. W każdym z zadań naszego quizu znajdziecie dwa cytaty. Ale tylko jeden zawiera słowa Olgi Tokarczuk. Który?

Na pierwsze trzy osoby, które przyślą poprawne odpowiedzi na adres: oswiata@ksiaznicaplocka.pl czekają nagrody: kalendarze Książnicy i kubki. Czekamy do wtorku 2 lutego 2021 r. W temacie wiadomości wpiszcie: urodzinowy quiz Olgi Tokarczuk.

Fot. Pixabay

Olga Tokarczuk poświęciła powieść biegunom – ludziom, którzy zło oswajają ruchem. Czy rozpoznasz jej słowa na temat podróży zaczerpnięte z książki pod znamiennym tytułem „Podróż ludzi Księgi”?

1. Każda podróż zaczyna się od stanu, który można by określić jako zachłyśnięcie się przestrzenią.
2. Pierwszym warunkiem zrozumienia obcego kraju jest powąchanie go.

Fot. Pixabay

Sen to „brat śmierci” dla Mickiewicza, a dla Olgi Tokarczuk („Dom dzienny, dom nocny”)?

1. Tylko sen zamyka stare i otwiera nowe, umiera jeden człowiek i budzi się drugi.
2. Żyjemy tak jak śnimy – samotnie.

Fot. Pixabay

Nawet noblowska powieść nie obejdzie się bez czytelnika. Rozpoznasz słowa z „Ksiąg Jakubowych” o czytelniku?

1. Człowiek nie rodzi się czytelnikiem. Staje się nim dopiero na skutek wrastania w konkretną kulturę.
2. Jest czytelnik gąbka, czytelnik lejek, czytelnik cedzidło i czytelnik sito.

Fot. Pixabay

„Nic dwa razy się nie zdarza / i nie zdarzy. Z tej przyczyny / zrodziliśmy się bez wprawy / i pomrzemy bez rutyny” – pisała inna Noblistka Wisława Szymborska. Co na to Olga Tokarczuk w książce „Anna Inn w grobowcach świata”?

1. Przychodzimy na ten świat niezapowiedziani. Odejdziemy bez zapowiedzi.
2. Wszystko zdarza się tylko raz i my sami jesteśmy jednorazowi. Nie było nas, zanim się urodziliśmy, i nie będzie nas, gdy umrzemy.

Fot. Pixabay

Wiadomo, że wyobraźnia to „być albo nie być” każdego pisarza . Jak pisze o niej Olga Tokarczuk w powieści „Prawiek i inne czasy”?

1. Wyobrażanie sobie jest w gruncie rzeczy stwarzaniem, jest mostem pojednania między materią a duchem.
2. Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy, ponieważ wiedza jest ograniczona.

Fot. Pixabay

Pisarka wypowiada się na różne tematy, nie tylko literackie. W „Grze na wielu bębenkach” padają takie oto słowa o rewolucji:

1. Jest rzeczą bardzo ciekawą, że rewolucji nie można robić bez uczciwych ludzi.
2. Rewolucje nie lubią wariatów, bo same są śmiertelnie poważne.

Fot. Pixabay

Opowieść / opowiadanie to słowa klucze. W noblowskiej mowie „Czuły narrator” pisarka stwierdziła:

1. Brakuje nam nowych sposobów opowiadania o świecie.
2. I tylko to, co opowiedziane, jest jedyną możliwą wiecznością. Żyjemy w tym, co opowiedziane.

Fot. Pixabay

Noblistka często pochyla się nad losem innych ludzi, zwierząt. We współczesnym micie „Anna Inn w grobowcach świata” padają słowa:

1. Żeby współczuć, trzeba być samemu słabym i znać cierpienie; trzeba upaść, przewrócić się, trzeba umieć płakać.
2. Nic nie jest cięższe od współczucia. Nawet własny ból nie jest tak ciężki jak ból z kimś współodczuwany, ból za kogoś, dla kogoś, zwielokrotniony przez wyobraźnię.

Fot. Pixabay

Wewnętrzna wolność i poczucie uwięzienia to tematy ponadczasowe. W swoistym kryminale „Prowadź swój pług przez kości umarłych” pisarka stwierdza:

1. Więzienie nie tkwi na zewnątrz, ale jest w środku każdego z nas. Może jest tak, że nie umiemy bez niego żyć.
2. Im dłużej żyjemy, tym dłuższy cień rzucają ściany naszego więzienia.

Fot. Pixabay

Marzenia dotyczą wszystkich. Nawet nobliści marzą. W „Prawieku…” Olga Tokarczuk pisze:

1. Jak człowiek zacznie tylko o czymś marzyć, to nieuchronnie doznaje rozczarowania.
2. Ludzie marzą i mylą marzenia z tym, co uważają za rzeczywistość.

Fot. Archiwum KP

„Artyści często tak mają. Dostrzegać, zauważać, nazwać, wyolbrzymić, ostrzec”. Z czego to się bierze? Olga Tokarczuk mówiła o tym w rozmowie z Michałem Nogasiem.

1. Być może chodzi tu o inną skalę wrażliwości, która pozwala zarejestrować coś wcześniej? Ta zdolność powinna się stać elementem definicji sztuki, bo przecież nie tylko pisarze mają takie umiejętności.
2. Pisarze są często dość dobrze wykształceni, ciągle czytają, potrafią więc wyciągać wnioski. Tylko tyle i aż tyle.

Fot. Pixabay

„Patrzył na mnie przez chwilę w milczeniu i to, co mu przypisałam na początku, a co nazwałam pogardą, zobaczyłam teraz na jego obliczu bardzo wyraźnie. Kąciki ust obniżyły się…”. Jaki był ciąg dalszy historii opowiedzianej w powieści „Prowadź swój pług przez kości umarłych”?

1. Tchórz – oświadczył z godnością, gdy tylko przestał kasłać i złapał oddech – umiera po stokroć. Człek mężny umiera tylko raz. Ale Pani Fortuna sprzyja śmiałym, tchórzów w pogardzie mając.
2. Widziałam, że stara się opanować ten wyraz twarzy. Przykrył go drętwym uśmiechem, który odsłonił jego duże, zażółcone od papierosów zęby.

Fot. Pixabay

Słowa mają moc stwarzania świata, są początkiem i treścią każdej opowieści. Wybierz słowa, które są kontynuacją cytatu z powieści „Dom dzienny, dom nocny” – „słowa i rzeczy tworzą przestrzenie symbiotyczne, jak grzyby i brzozy”…

1. Słowa wyrastają na rzeczach i dopiero wtedy są dojrzałe w sens, gotowe do wypowiedzenia, gdy rosną w krajobrazie.
2. Bo cóż ważniejsze jest od słów, wszystko się ze słów bierze, i nawet najkrwawsza bitwa toczy się o słowa, które po niej zostaną.

Fot. Pixabay

„Prawiek i inne czasy” to gra z czytelnikiem, z opowiadaną historią. Odgadnij który cytat dopełnia wypowiedź Noblistki: „Gra jest systemem dróg, w którym raz po raz trzeba dokonać właściwego wyboru. Wybory dokonują się same, ale czasem gracz odnosi wrażenie, że podejmuje je świadomie…

1. Może go to przerazić, wtedy bowiem poczuje się odpowiedzialny za to, gdzie się znajdzie i co go spotka.
2. Nie zawsze trzeba wygrywać, żeby zostać zwycięzcą. Czasem wystarczy, że inni przegrają.

Fot. Archiwum KP

Czułość i uważność przewijają się w mowie noblowskiej najczęściej. Również w odniesieniu do świata, który „staje się zbiorem rzeczy i wydarzeń, martwą przestrzenią, w której poruszamy się samotni i zagubieni, miotani czyimiś decyzjami, zniewoleni niezrozumiałym fatum, poczuciem bycia igraszką wielkich sił historii czy przypadku…”. Czy potrafisz odgadnąć, jak pisarka kontynuowała tę myśl?

1. Nie myśl, że jesteś światu szczególnie potrzebny. Gotów będziesz uwierzyć, że ci wszystko wolno (…) Myśl raczej, że świat może się bez ciebie doskonale obejść, a i ty obejdziesz się bez świata.
2. Nasza duchowość zanika albo staje się powierzchowna i rytualna. Albo po prostu stajemy się wyznawcami prostych sił – fizycznych, społecznych, ekonomicznych, które poruszają nami jakbyśmy byli zombie.

Autorami wypowiedzi zacytowanych w quizie są: Margaret Atwood, Agatha Christie, Joseph Conrad, Jakub Ćwiek, Albert Einstein, Rudyard Kipling, Hanna Krall, Milan Kundera, Haruki Murakami, Wiesław Myśliwski, Joanna Papuzińska, Sylvia Plath, Andrzej Sapkowski.