Marynarze ze statku „Stefan Batory”

Odznaczeni orderem Virtuti Militari marynarze ze statku „Stefan Batory”,
jednostki towarowo-pasażerskiej, zarekwirowanej w 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej
i wcielonej do Flotylli Wiślanej.

Ppor. mar. Stefan Kwiatkowski, dowódca statku opancerzonego „Stefan Batory”, służbę wojskową zaczynał w armii rosyjskiej, potem służył w I Korpusie Polskim w Rosji. W 1919 roku znalazł się w polskiej Marynarce Wojennej, początkowo we Flotylli Pińskiej, a sierpniu 1920 roku we Flotylli Wiślanej. Order Virtuti Militari otrzymał za bohaterską postawę 18 sierpnia 1920 roku. Następnie kontynuował służbę w Marynarce Wojennej. Był zastępcą dowódcy żaglowca szkolnego „Iskra”, zastępcą dowódcy kontrtorpedowca „Wicher” i stawiacza min „Gryf”. Dowodząc tym ostatnim statkiem zginął 1 września 1939 roku podczas nalotu niemieckich bombowców.

Jan Myślisz, marynarz statku „Stefan Batory”, urodzony we Władysławowie, rodowity Kaszub i rybak z dziada pradziada. Brał udział w symbolicznych zaślubinach Polski z morzem 11 lutego 1920 we Władysławowie. W tym samym roku wstąpił do polskiego wojska i poszedł na front wschodni. W czasie obrony Płocka, ranny, prowadził ogień z armaty osiadłego na mieliźnie statku. Po wojnie był latarnikiem w Helu i wielkim obrońcą polskości. Zmarł w 1975 i został pochowany na helskim cmentarzu.

Kpr. mar. Bronisław Michnowicz pośmiertnie otrzymał krzyż za pomoc dowódcy w wymontowaniu ckm-ów i przyrządów celowniczych i przeniesienie ich na brzeg. „W sytuacji osadzenia statku na mieliźnie ppor. mar. Stefan Kwiatkowski postanowił ewakuować załogę. Pod osłoną motorówki nr 3 marynarze zeszli na lewy brzeg, a dowódca i st. mar. Bronisław Michnowicz zdemontowali ze statku karabiny maszynowe i po ustawieniu ich na brzegu dalej prowadzili ostrzał nieprzyjaciela po drugiej stronie rzeki”, podkreśla historyk Grzegorz Gołębiewski.

Bosman Wiktor Nitka, odznaczony pośmiertnie. Urodził się we Lwowie 24 lutego 1898 roku, bosmanmat (plut. mar.) zginął w czasie ostrzału statku „Stefan Batory”. Został pochowany na cmentarzu w Płocku Radziwiu. Był dowódcą działa 75 mm; „widząc, że celowniczy przy jednej armacie niezupełnie dobrze celuje, usiadł na jego miejscu i dalej prowadził ogień z tej armaty z bardzo dobrym skutkiem. Po kilku minutach został jednakże trafiony dwoma odłamkami szrapnela”.

Źródło: Grzegorz Gołębiewski, Płock 1920, Warszawa 2018