Tadeusz Jeziorowski

Tadeusz Jeziorowski (1908-1939), „ochotnik i skaut”, obrońca Płocka, najmłodszy kawaler Krzyża Walecznych, porucznik pilot, odznaczony pośmiertnie Orderem Virtuti Militari, bohater.

Urodził się w Gostomi jako piąte dziecko Romana i Jadwigi Jeziorowskich, jego ojciec miał młyn wodny w pobliskim Cierszewie. W szkolnej drużynie harcerskiej nazywany był „Biszkoptem”, czyli początkującym druhem niemającym jeszcze 3. stopnia harcerskiego. Według relacji ówczesnego dyrektora II Gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej (obecnej Małachowianki) – Tadzio to był „niespokojny duch, zawadiaka” i żywe srebro. Musiał mieć chłopak ikrę, skoro, niespełna dwunastoletni,  bez wiedzy rodziców wybrał się na wojnę. Zostawił tylko list, żeby nie winić nikogo. Na czas zjawił się w punkcie sanitarno-amunicyjnym w Gimnazjum Żeńskim i bez trudu pomagał komendantce Rościszewskiej wydawać amunicję. Dobór naboi do broni austriackiej, francuskiej czy radzieckiej nie był dla niego tajemnicą. „Nie myli to [rodzaj pocisków] małego urwisa”, zaznaczał A. Grzymała-Siedlecki. 19 sierpnia pod latającymi kulami sam jeden przeciągnął karabin maszynowy na kółkach Maxim z barykady przy poczcie na plac Floriański (obecnie Obrońców Warszawy) i oddał w ręce żołnierzy. Podczas dekoracji Krzyżem Walecznych zwrócił na siebie uwagę Józefa Piłsudskiego, podobnie było podczas galowego obiadu. Rekomendacja marszałka pomogła Jeziorowskiemu w dostaniu się do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, gdyż nie spełniał kryteriów z uwagi na niewysoką sylwetkę. Szkołę orląt ukończył w stopniu podporucznika i po doszkoleniu awansował na porucznika. Dokładnie w przeddzień wybuchu II wojny światowej został przeniesiony na lotnisko Widzew, niedaleko Ksawerowa pod Łodzią. 4 września zgłosił się – ochotniczo, jak w 1920 r. – na dowódcę klucza alarmowego. Z potyczki powietrznej z niemieckimi messerschmittami już nie wrócił. Poniósł śmierć na miejscu. Został pochowany we wspólnej mogile Żołnierzy Września na cmentarzu wojskowym Doły w Łodzi. Po wojnie staraniem władz Aeroklubu Łódzkiego ciała Jeziorowskiego i dwóch innych pilotów ekshumowano i złożono w oddzielnym grobie z tablicą epitafijną. Do dziś wspominają w rodzinie ułańską fantazję wuja Tadeusza. Kiedy przyjeżdżał, w Cierszewie bywało wesoło. Spuszczał dzieciom baloniki albo czekoladki w niskich przelotach, a matce… róże. Może w dojrzałym Jeziorowskim pozostało coś z urwisowatego „Biszkopta”?

Źródła:

Ewa Lilianna Matusiak, JEZIOROWSCY – historią naznaczeni. Opowieść rodzinna, Płock 2020

Grzegorz Gołębiewski, Płoccy harcerze w walce o niepodległość i granice Polski [w:] Benedykt Sandomierski, Michał Kacprzak, Dzieje harcerstwa płockiego 1912-2012, Płock 2013